Om toegelaten te worden tot een kunstacademie doorloop je een intakeprocedure: een gesprek, een proefles en het inleveren van werk. Dat was in mijn tijd niet anders. Ik bezocht een open dag en liep, nieuwsgierig als ik was, overal naar binnen om rond te kijken. Maar dat bleek niet de bedoeling. In plaats daarvan had ik me moeten aansluiten bij een groep en een officiële rondleiding moeten volgen. Daar ging het al mis, denk ik. Mijn idee dat een academie een open, vrije plek was, klopte niet. Dat werd me later wel duidelijk gemaakt.

Om toch een goed beeld te krijgen van de academie, werd mij aangeraden een proefles te volgen. Dus deed ik dat netjes. Mijn meegebrachte werk werd beoordeeld en ze vonden me goed genoeg om een tweede kans te krijgen. En zo stonden we daar, met tien verse leerlingen op een rij, klaar om een onduidelijke opdracht uit te voeren: een werk maken met contrasterende kleuren, van links naar rechts. Hoe moeilijk kon het zijn?

Wat bleek? Het werk werd niet beoordeeld op kleurgebruik of compositie, maar op de manier van schilderen. De één werkte groots en expressief, met grote gebaren, terwijl de ander minuscule verfstreken zette. Achter ons liep een docent, die alles nauwlettend observeerde.

Toen kwam de verrassing: ik werd niet beoordeeld op techniek of kleurgebruik, maar op mijn kwaststreken. De docent leek meer een grafoloog, iemand die via handschriftanalyse iemands persoonlijkheid probeert te doorgronden. Dat stond me tegen. Ik was daar om techniek te leren, om te ontdekken hoe ik met materiaal kon werken, niet om psychologisch geanalyseerd te worden. Dat was voor mij het moment om de academie naast me neer te leggen.

Toch heeft die ervaring me iets waardevols geleerd: een kunstwerk is eigenlijk een soort selfie. Alles wat je bent, wordt vastgelegd in je werk. In dat opzicht zijn alle selfies kunstwerken. Alleen jammer dat ze tegenwoordig digitaal zo vaak gemanipuleerd worden.